Beslenmeden, yaşam alışkanlıklarına kadar her alanda organik ve doğal yöntemlerin tercih edilme sıklığı gittikçe artıyor. Bilinen en eski pişirme yöntemlerinden biri olan güneş ısısından yararlanma zaman açısından oyalayıcı gibi gözükse de son derece sağlıklı. Güneş ocağını eşsiz kılan mesele; güneş enerjisini direk olarak mutfağın içinde aktif bir şekilde kullanılır hale getirmesidir. Güneş ocakları tüm dünya genelinde gün geçtikçe daha da fazla kullanılmaya başlanmıştır. İnsanların oduna ve diğer geri dönüştürülemez yakıtlara bağımlılığını azaltan bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Evinizde elektriğe sahip olsanız bile güneş ocakları enerji kullanımınızı azaltmak için ideal bir yoldur. Güneş ocağını evinizde aşağıda anlatılacak talimatlara göre kendi kendinize hazırlayabilirsiniz.
Basit Güneş Ocağı Nasıl Yapılır?
1. İlk adım olarak biri büyük, diğeri büyük parçaya göre daha küçük bir karton kutuya sahip olmanız gerekmektedir. Küçük karton kutuyu büyük olanın içine yerleştirin. İki karton kutu arasındaki boşluğu iyice parçalanmış gazete kâğıtları ile doldurun.
2. Birbirine geçmiş karton kutunuzun iç kısmını siyah kâğıt ile astarlayın. Bu işlem kutunuza güneş ışınlarını emme özelliği kazandıracaktır. Daha sonra başka bir karton mukavvadan uçlara doğru genişleyen dört adet kare parça kesin. Bu kare parçalar, karton kutunuzun kenarlarına yapıştırılacaktır. Bu sebepten karton kutunuza birebir uyması için karelerin alt kenarları kutunuzun kenarlarıyla aynı olmalıdır. Fakat karelerin üst kenarlarına doğru kare parçalarınızın genişlikleri yavaşça artmalıdır.
- Kartonun kendinden olan kanat parçaları çok işinizi yaramayabilir, çünkü onlar gerekli olandan küçüktür. Yine de başka karton parça bulamazsanız kartonun kendinden olan katlanır kısımlarını kullanabilirsiniz.
3. Kestiğiniz kare parçaların güneşi görecek taraflarını yansıtma özelliğine sahip bir madde ile kaplamalısınız. Folyo bu amaca en iyi hizmet edecek materyallerden bir tanesidir. bu malzemeyi kartona bir bant vb. yapıştırıcı bir madde ile sabitleyin. Kartonun iç kısmına değil sonradan ilave ettiğimiz kanat kısmına yapacaksınız.
4. Bu adımda yansıtıcı madde ile kapladığınız kartonun kanat parçalarını karton kutunu ile birleştirin. Bu 4 adet kanat parçasını dıştaki kutuyla birleştirmeniz gerektiğini unutmayın! Bu işlemi yapıştırıcı,zımba vb. materyallerle gerçekleştirebilirsiniz.
5. Sonrasında yapmanız gereken ise yansıtıcı karton kanatların 45 derece açı ile durmasını sağlamaktır. Bunun için yansıtıcıları üst köşelerinden birbirine ipler ile bitiştirebilirsiniz. Bu yöntem yapılabilecek en kolay ve en güvenli yöntem olur. Bir diğer metot ise yansıtıcıların alt kısımlarından çubuklar ile desteklenmeleridir. Eğer çubuk ile destekleme yöntemini kullanacaksanız, çubukları yansıtıcıya iyice sabitlediğinizden emin olmalısınız.
- Bu açıyı45 derecede ayarlamamızdaki sebep güneş ışınlarından en iyi derecede yararlanmak içindir.
6. Yapılacak son adım yemeğinizi güneş ocağına yerleştirmek olacaktır. Güneşin en tepede olduğu zamanlarda yemeğinizi güneş ocağına yerleştirin ve pişmesi için bekleyin. En iyi pişirme araçları kavanozlar veya koyu renkli pişirme kaplarıdır. Pişirme işleminiz sırasında güneş ocağının yerini güneşin gökyüzündeki yerine göre birkaç kere düzenlemek güneşi yakalamak adına size kolaylık sağlayacaktır.
Ağır Hizmet Tipine Uygun Güneş Ocağı Yapımı
Evinizde kullanacağınız güneş ocağına oranla ağır hizmet tipine uygun güneş ocaklari için daha geniş bir düzenek hazırlanmalıdır.
1. Metal bir varili testere ile dikine bir biçimde ortadan ikiye ayırın. Testerenizi seçerken dikkat etmeniz gereken nokta metal kesebilen bir testereye sahip olmanızdır. Kesme işleminiz bittiğinde elde ettiğiniz yarım varil güneş ocağını yapmanız için yeterli olacaktır.
2. İkinci aşama olarak yarım varilinizi iyice temizlemeniz gerekmekte. Yağ arındırıcı temizleme ürünleri kullanmak güneş ocağınızın yapımı için çok daha uygun olacaktır. Köşeleri ve eğer varsa pürüzlü yarık kısımları büyük özenle temizlemelisiniz.
3. Bu adımda yarım varilinizin iç yüzeyini kaplayacak şekilde üç parça metal saca ihtiyacınız var. ilk parça bir dikdörtgen, iki tane de yarım daire şeklinde sac yeterli olacaktır. Dikdörtgen parçanızın uzun kenarının uzunluğu varilin boyuna, kısa kenarının uzunluğu da yarım varilin daire şeklinde kıvrılmış iç uzunluğuna eşit olmalıdır. Bu uzunluğu ölçmek için esnek ölçme aletleri kullanabilirsiniz. Yarım daire şeklindeki parçaları elde etmek içinde yarım varilinizin yarıçapına ihtiyacınız vardır.
4. Metal sacları yarım varilinize tutturmak için hem saca hem de varile 3mm lik matkap ile delikler amcanız gerekmektedir. Delikleri açtıktan sonra 3mm kalınlığında perçinler kullanarak metal sacı yarım varilinizle birleştirebilirsiniz.
5. Yarım varilinizin içini yansıtıcı boya ile boyayınız. Bu güneş ocağınızın içindeki ısının en yüksek düzeye çıkmasını sağlayacaktır.
6. Yarım varili ters çevirin, yalıtım malzemesiyle spreyleyin.
7. Ocağınızı bir tabana oluşturun. Tabanı oluşturmak için bir parça tahta veya alüminyum kullanabilirsiniz, dikkat etmeniz gereken konu ise tabanı yerleştirdiğiniz mekân. Bu mekân bahçenizde güneşi en iyi gören yer olmalıdır.
8. Yarım varilinizin tabanına delikler açın. Bu delikler ocağınız içinde birikecek olan sıvılaşan buharın ocağınızdan uzaklaşmasını sağlayacaktır.
9. Güneş ocağınızın üzerine sertleştirilmiş bir cam yerleştiriniz. Bu camı yerleştirmek için ocağınızın üst kısmına camın girebileceği şekilde bir kızak görevi görecek aralık oluşturmanız gerekmektedir. Yerleştireceğiniz camın yemeğinizi ocağın içine koyacağınız zaman kolayca kayarak açılıp işiniz bittiğinde de kolayca kapanabilecek özelliğe sahip olması gerekmektedir. Bu özelliği kazanması için metal kenarlıklar oluşturabilirsiniz.
10. Ocağınızın taban kısmına manyetik termometre yerleştirin.
11. Ocağınızın tabanına alüminyum bir veya iki ızgara yerleştirin. Bu ızgaralar yemeğinizi ocağınıza yerleştirirken size kolaylık sağlayacaktır.
12. Güneşli bir günde güneş ocağınızı deneyin.
Güneş Ocağının Kullanım Alanları
1. Topluluk yemekleri hazırlamak için kullanılabilir, yansıtıcıların büyüklüğüne ve pişireceğiniz yemeğin türüne göre harcayacağınız zaman ve kaç kişiye yemek hazırlayabileceğiniz değişebilir.
2. Eğer güneş ışınları mutfağın içine doğru yansıtılırsa mutfağın içinde de yemek pişirmenize imkân sağlar.
3. Hızlı pişirme; yansıtıcılarınız yeterince büyükse ve eğer ocağınız güneş ışınlarını alabilecek en uygun yerde ise yemek pişirme süreniz çok daha çabuk olacaktır.
4. Çoklu kullanım; mevsim her zaman yemek pişirmeye uygun olmayabilir böyle zamanlarda sıcak su üretimi için kullanılması mümkündür.
5. Okullarda hastanelerde ibadet yerlerinde fabrikalarda otellerde güneş ocağı aktif bir şekilde kullanılabilir. Güneş ocakları 100 kişiye kadar insanı doyuracak yemek pişirme kapasitesine sahiptir.
