Afrikalı bal arıları (Apis mellifera scutellata), tropik iklimlere daha iyi uyum sağlayan arılar üretilmesi amacıyla 1950’li yıllarda Brezilya’ya getirilmiştir. Brezilya’dan ABD’ye ve sonrasında da diğer ülkelere belli aralıklarla yapılan arı transferi, 19 Ekim 1990’da belgelenmiştir. Ancak, paniğe gerek yoktur. Sinirlendirince saldırgnalaşan “Katil arı” terimini Hollywood’un yanıltıcı reklamları yaratmıştır. Afrikalı bal arıları oldukça savunmacıdır ve kolayca kışkırtılabilirler. Genel olarak kışkırtılmadıkça insanlara karşı bir tehdit oluşturmazlar. Ancak, Afrikalı bal arıları tarafından saldırıya uğrarsanız, kendinizi ve diğerlerini korumak için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz.
Adımlar
1Arıları neyin kışkırttığını öğrenerek, arı saldırısını tetikleyecek hareketlerden kaçının. Arıları kışkırtan hareketlerden biri, kovanlarını rahatsız etmektir. Kovanlarının saldırı altında olduğunu düşünürler. Yüksek ses, keskin koku yada suni esanslar, parlak nesneler (mücevher de dahil) ve koyu renkli kıyafetler de arıları kışkırtır. Bahçenizde arı kovanı tespit ederseniz, yürüyüşe çıktığınızda, aşağıdaki önemleri almaya özen gösterin:
- Kovan olduğunu görürseniz, yüksek ses çıkarmaktan kaçının. Bağırmayın, kovanın yanında makine (elektrikli testere ve çim biçme bakinesi) kullanmayın ve havlayan köpekleri kovandan uzak tutun.
- Kovanı rahatsız etmeyin. Dürtmeyin. Kovan, arıların evidir ve evlerini korumak için herşeyi yaparlar. Kovanı ellemeyin ve bahçenizden çıkarması için profesyonel yardım çağırın.
- Afrikalı bal arılarının bulunduğu alanlarda ağır parfüm, parlak mücevher yada koyu renkli kıyafetler kullanmayın.
2Arıların saldırısı karşısında, donup kalmayın. Kaçın. Yanınızda çocuk ya da engelli birileri olmadıkça arkanızdakileri beklemeksizin kaçın. Etrafınızdaki herkese barınak gibi bir yere kaçması için bağırın. Tek sıra halinde koşmaya çalışın. Afrikalı bal arıları yavaş uçtukları için, çoğu sağlıklı insan koşarak onlardan kurtulabilir.
- Birinin arı sürüsü tarafından saldırıya uğradığını görürseniz, kaçması ya da barınak aramasını söyleyin. Onu kendiniz kurtarmaya çalışmayın. Ciddi arı saldırısı için Acil Yardım Hattı’nı arayın. Civardaki acil durum personeli büyük ihtimalle arı saldırısıyla baş etme konusunda eğitilmiş olacaktır.
3Kaçarken yüzünüzü koruyun. Tişörtünüzü yüzünüze çekin ya da kollarınızla yüzünüzü kapatın. Bu hareketlerin koşma hızınızı yavaşlatmasına izin vermeyin. Gözlerinizi ve hassas baş bölgenizi koruyun. Kucağınızda bebek varsa, yüzünü direk olarak bedeninize yapıştırın ki böylece arılar yüzüne ulaşamasın.
- Arıları kolunuzla savuşturmaya çalışmayın. Hareket etmek arıları kışkırtacak ve ezilmiş arılar muza benzer bir koku yayarak daha fazla arıyı size çekecektir.
4Rüzgara doğru koşun. Bu arıların size yetişmesini engelleyecektir.
5Suya girmekten kaçının. Arılar, su yüzeyine çıkmanızı bekleyecektir.
6Barınağa doğru koşun. Barınağa ulaşana kadar durmadan koşun. Bazı arılar içeriye girse de, çoğu dışarıda kalacaktır. İçeriye girebilenler, iyi aydınlatılmış odadaki ışıktan rahatsız olup pencerelere doğru uçacaktır.
7Barınak bulamıyorsanız, herhangi bir şey ile örtünün. Size kalkan olacak herhangi bir battaniye, uyku tulumu, giysi ile korunun ya da çadıra girin. Çalılar ya da yüksek bitkiler arasına kaçmak da sizi koruyacaktır. Arabanız yakınsa, size uygun bir barınak görevi görecektir.
8Arılardan kurtulup barınağa girer girmez, durum değerlendirmesi yapın. Bir kaç dakika dinlenip nefes alın. Sizinle beraber kimlerin kurtulduğuna bakın ve yara ve alerjik reaksiyonlarınız var mı diye kontrol edin:
- Bütün arı iğnelerini çıkarın. Bal arısı sizi soktuğunda, iğnesini vücudunuzda bırakır. Bu, arının karnına zarar vererek ölmesine sebep olsa da, bıraktığı zehir soktuğu yerde kısa sürede yaralar oluşturmaya başlar.
- İğneleri, elinizle ya da cımbızla çekmeyin. Bu sadece vücudunuza daha fazla zehir girmesine sebee olur. Bunun yerine, iğneyi tınaklarınızla, kredi kartının köşesiyle, keskin olmayan bıçakla ya da diğer düz köşeli nesneyle kazıyın.
- 15 kereden fazla sokulduysanız ve hasta hissediyorsanız ya da arı sokmasına alerjinizin olduğunuzu düşünüyorsanız, hemen tıbbi müdahale arayışına geçin. Ortalama bir insan vücudu, yarım kilosu başına 7-10 arı sokmasını tolere edebilir. Bu, bir çocuğu 500 arı sokmasının öldürebileceği anlamına gelir. Ortalama bir yetişkin ise 1100 arı sokmasını kaldırabilir. Arı sokmasına alerjisi olan kişiler, sadece bir arı sokmasından bile anaflaktik şok riski taşır. Bu sebeple tıbbi müdaheleye başvurun.
- Polisi arayın. Ne olduğunu anlatın ve profosyonel arıcıları gönderip müdahele etmesini isteyin.
Kaynak
- https://www.ars.usda.gov/pacific-west-area/tucson-az/honey-bee-research/docs/africanized-honey-bees/page-3/
- http://www.wikihow.com/Escape-from-Killer-Bees
- http://www.desertusa.com/insects/kbees.html
English : How to Get Away from Killer Bees