Taşınmadan itibaren düzenli bir miktar karşılığında süreli olarak kullanım hakkının mülk sahibinden bir başkasına ait olması olarak tanımlanan kiralama iki taraf arasında anlaşılarak yapılmış bir kontrata dayanır. Kontrat beraberinde tarafların karşılıklı sorumluluklarını gerektirdiğinden bu esaslara uyulması ve ortada haklı bir neden olmadıkça fesih söz konusu olmamalıdır. Peki, böyle bir durumla karşı karşıya kalındığında kiralama işleminin normal süresinden önce sonra ererek kontrat iptaline nasıl gidilir? Bu sorunun cevabını ve tarafların ileri sürebilecekleri nedenler ile yapılması gerekenleri sizler için hazırladık.
Mal sahibinin kontratı iptal edebileceği durumlar
1.Mülk sahibinin kontratı tek taraflı olarak fesh edebilmesi için haklı nedenlere dayandırdığını ispatlaması gerekir. Aksi durumlarda mülkü kiralayan şahıs kontrat tarihi dolana kadar kira bedelini ödeyerek taşınmazda kalma hakkına sahip olur.
2. Kiracının ödemesini hiç yapmaması veya 3 ay üst üste ödeme gününü geçirmesi durumunda mülk sahibine kontratı iptal etme hakkı tanınır. Bu durumda yasal süreç baş gösterir ve noter yoluyla kiracıya bilgilendirme yapılır. Sonuçta kiracı mülkü terk etmek durumunda kalır.
3. Kiracının kötüleşen maddi durumu iflası getirdiği takdirde mülk sahibi kiralama işlemini sonlandırma hakkına sahip olur ve kiracıya tebligatla bilgilendirme gönderilir. Bu durumda kiracı mülk sahibine bir güvence sunduğu takdirde sorun ortadan kalkacaktır.
4. Kiracı kişinin vefat etmesi mülk sahibine kontratı iptal etme hakkını tanır. Bu gibi bir durumda kiracının yasal varislerine tebligatla bilgilendirme gönderilir ve yasal süreçle kontrat iptali yapılır.
5. Kira kontratının sonlandırılması normal şartlarda kontrat süresinin bitimi ile olur. Bu durumda eğer taraflar birbirlerinden memnun ise yen bir kontrat düzenlemesine gidilirken aksi bir durumda iptal işlemi gerçekleştirilir.
Kiracının kontratı iptal edebileceği durumlar:
1. Tıpkı mülk sahibi gibi, kiracı da kontrat iptal isteğini gerçek ve yasal nedenlere dayandırmalıdır. Kiralanan mülkün sağlık açısından uygunsuz olması, elektrik ve su gibi temel sistemlerde sürekli arızalar olması gibi sebepler geçerli kabul edilir ve kira kontratının kiracı tarafından tek taraflı feshine yol açar ve kiracı tazminat ödemeden sözleşmeyi iptal etmiş olur. Aksi bir durumda ise mülk sahibi kalan kira bedelini talep etme hakkına sahip olacaktır.
2. Kira kontratının sona ermesinden 15 gün önce kiracı mülk sahibine kontrat yenilememe kararını bildirirse iptale gidilir. Aksi takdirde kontrat yenilenir ve kiracı artış bedeli dahil edilerek bir sene ödeme yapmak durumunda kalır.