Parafreni Olan Sevdiklerinize Nasıl Yardım Edersiniz

Parafreni, bazen geç yaşta beliren şizofreni olarak da adlandırılan bir psikotik bozukluktur. Sanrı ve halüsinasyonlarla tanımlanan, 40’lı yaşların sonlarında ortaya çıkan bir psikotik rahatsızlıktır. Bu durum geç yaşlarda baş gösterdiğinden, parafreni olan bir sevdiğinize yardımcı olmak zor ve kafa karıştırıcı olabilir. Durumuna rağmen sağlıklı bir hayat sürmesi için parafreni olan sevdiğiniz insanla nasıl ilgileneceğinizi öğrenin.

Sevdiğiniz Kişinin Tedavi Almasına Yardımcı Olun

1Parafreninin belirtilerini tanıyın. Parafreni belirtileri şizofreni belirtileriyle aynıdır. Tek fark parafreni erken yaşlarda değil, geç yaşlarda ortaya çıkar. Parafrenisi olan insanda görülen semptomlar:

  • Sanrılar
  • Halüsinasyonlar
  • Kontrolsüz ya da karışık konuşma/davranış
  • Abartılı ve gereksiz hareketler
  • Sersem davranışlar
  • Gerginlik
  • Tepki verme yetisinin kaybolması
  • Öğrenmeyi reddetme
  • Sosyal durumlardan çekilme ya da içine kapanma
  • Duyguların kaybolması
  • Günlük işleri ya da kişisel temizliği yapmaya bile ilgisiz olma
  • Zeka ya da kişilik konusunda kötüleşme

2Tedaviye teşvik edin. Parafreni olan insanlar, uygun bir tedavi ile sağlıklı ve mutlu bir hayat yaşayabilirler. Parafreni olan kişiler için öngörü, takip edilirse iyi bir tedavidir. Eğer sevdiğiniz kişi tedavi olmayı kabul etmiyorsa onları tedavi olmaya ikna etmelisiniz. Tedavi, bir psikiyatrı görmeyi, uygun ilaç tedavisi almayı ve düzenli terapiye gitmeyi gerektirir.

  • Birçok yaşlı insan tedaviye karşı dirençli olabilir. Bir sorunları olmadığını ya da tedaviye ihtiyaçları olmadığını iddia edebilirler. Sevdiğiniz kişiye, bir sorun olduğunu ve bunun tedavi ile iyileşebileceğini anlama konusunda yardımcı olun. Doktorlarıyla bir randevu ayarlayabilirsiniz, parafreni olan diğer insanların da bulunduğu bir destek grubuna götürebilirsiniz ya da onlarla doğrudan konuşabilirsiniz. ‘’Durumun son zamanlarda biraz değişti ve pek mutlu değilsin. Ailenden ve arkadaşlarından uzaklaşıyorsun. Bu kalıcı olmak zorunda değil çünkü tedavi edilebilir bir durumdasın.’’ diyebilirsiniz.
  • Eğer reddederse sevdiğiniz kişiyle tartışmayın. Bunun yerine onu sevdiğinizi ve onunla ilgilendiğinizi söyleyin. ‘’Seni şimdiki gibi mutsuz değil, mutlu görmek istiyorum.’’ deyin.

3Uygun ilaç tedavisini aldığından emin olun. Parafreni olan yaşlı insanlar, şizofreni olan genç insanlarla aynı ilaçları kullanamaz. Parafreni olan birçok insana, daha güvenli olduğu kanıtlanmış atipik antipsikotikler verilir.

  • Haftalık bir ilaç kutusu ya da başka bir ilaç takip aracı önererek sevdiğiniz kişinin tedavisini düzenli sürdürmesini sağlayabilirsiniz.

4Yan etkilere dikkat edin. Atipik antipsikotik ilaçların parafreni olan insanlara yardım ettiği gösterilmiştir ancak atipik antipsikotikleri kullanırken sevdiğiniz kişinin bir doktor tarafından gözetildiğinden emin olmalısınız. Parafreni de dahil şizofreninin tüm tedavileri serttir. Eğer ilacı kullanmaya başladıktan sonra sevdiğininiz kişide herhangi bir yan etki görürseniz doktoruna bildirin.

  • Bu ilaçların kalp ve damar işlevleri üzerinde olumsuz etkisi ve yaşlı insanlarda diyabet ile lipit seviyesini artırma riski vardır.
  • Bu yeni ilaçların çok az yan etkisi var gibi görünse de, Parkinson’sa benzeyen, nöromüsküler bir rahatsızlık olan tardiv diskineziye yol açma riskleri vardır.
  • Bazı yan etkiler kolayca anlaşılamaz. Bazı parafreni tedavileri, sevdiğiniz kişinin yorgun, enerjisi çok düşük ve zombi gibi davranmasına sebep olabilir.
  • Sevdiğiniz kişi, bir doktorun izni olmadıkça ilaç tedavisini asla bırakmamalıdır. Bu, yan etkilerden daha kötü durumlara yol açabilir.

5Zihinsel davranış terapisi önerin. Parafreni tedavisinin önemi bir parçası da terapidir. Zihinsel davranışsal terapi (ZDT), seviğiniz kişiye sanrılar ve psikozlarla başa çıkma konusunda yardımcı olabilir. Ayrıca depresyon ve kaygı bozukluklarıyla alakalı problemler konusunda da yardımcı olabilir.

  • Zihinsel davranışsal terapi, insomnia (uykusuzluk) ve sosyal kaygı sorunlarına da yardımcı olabilir. Örneğin ZDT, bir kişinin kötü düşünceleri ile iyi düşüncelerinin yer değiştirmesini sağlayabilir. Sevdiğiniz kişi, sanrıları ayırt etmeyi ve bilinçli olarak aklının sanrılardan başka şeylerle meşgul olmasını öğrenebilir. Aynı zamanda sanrılara rağmen sosyalleşmeyi de öğrenebilir. Örneğin tedavi uzmanı şöyle düşünmesini sağlayabilir, ‘’İnsanlar beni yakalamak için dışarıda beklemiyor. Bu sadece bir sanrı.’’

6Aile rehberliğine katılın. Sevdiğiniz birine parafreni teşhisi konulmuşsa, aile rehberliği hem size hem de ona da yardımcı olabilir. Aile rehberliği, grup rehberliği ya da aile eğitimi, sevdiğiniz insanla nasıl ilgilenmeniz gerektiğini, psikotik epizotlarla nasıl başa çıkmanız gerektiğini ve diğer insanların bu durumla nasıl başa çıkması gerektiğini öğrenmeniz konusunda yardımcı olabilir.

  • Aile terapisi, sevdiğiniz kişi sizinle birlikte aynı evde yaşıyorsa ya da bakıcısı sizseniz özellikle önemlidir.

Kaynak

  • http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/schizophrenia/symptoms-causes/dxc-20253198
  • http://www.wikihow.com/Help-Loved-Ones-with-Paraphrenia
  • http://www.psychguides.com/guides/psychotic-disorders/

Şeyma Erden

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir