Şizofreni, kendisinden muzdarip olanların zihinsel fonksiyonlarını ve refahını önemli derecede etkileyebilecek olan ciddi bir beyin hastalığıdır. Şizofreni hastaları çeşitli sesler duyabilir, bu hastaların duyguları düzensizleşebilir ve bazen anlaması zor veya mantıklı olmayacak şekilde konuşabilirler. Yine de, şizofreni hastalarıyla konuşmanızı geliştirmek için yapılabilecek bir takım şeyler vardır.
Şizofreni Hakkında Bilgi Sahibi Olmak
1 Şizofreni belirtilerinin farkına varın. Bazı şizofreni belirtileri diğerlerinden daha belirgindir, ancak gözlemlemediğiniz belirtileri hissederek bile, konuştuğunuz kişinin neler yaşadığını daha iyi algılayabilirsiniz. Şizofreni belirtileri şunları içerebilir;
- Asılsız şüphe ifadeleri.
- Birinin kendisine zarar vermek istediğini söylemesi gibi olağandışı veya garip korkular.
- Halüsinasyonlar veya duyusal deneyimlerdeki değişiklikler; Örneğin: Başkaları ile aynı zamanda ve ortamda iken diğerlerinden farklı şeyleri görmesi, tatması, duyması veya hissetmesi gibi.
- Düzensiz yazı veya konuşma. Birbiri ile uyumsuz olan durumlar. Gerçekleri sürdürmeyen sonuçlar.
- “Olumsuz” belirtiler: (Örn; tipik davranış veya zihinsel işlevselliğin azalması) duygu eksikliği (bazen anhedonia adı verilir), göz temasından kurmamak, yüz ifadesi bulunmaması, hijyen ihmali veya sosyal soyutlama gibi.
- Alışılmadık biçimde süslenme, olağandışı giyinme, çarpık eskimiş gibi, veya bunun dışında uyumsuz biçimde giyinme (nedensiz bir şekilde kolun veya pantolonun bir kısmının kıvrılmış olması, renk uyumsuzluğu gibi)
- Düzensiz ya da anormal motor davranışları, örneğin vücudunu garip şekillere sokmak, veya birinin ceketinin fermuarını açıp kapatmak gibi anlamsız ve sürekli tekrar edilen hareketler.
2 Şizoid kişilik hastalığı ile belirtileri karşılaştırın. Şizoid kişilik hastalığı, şizofreni hastalığının bir parçasıdır – her iki hastalık da duygu ifade etme veya sosyal bağlantılar kurmada zorlanma ile ortak paydaya sahiptir, ancak bazı önemli farklılıkları vardır. Şizoid kişilik hastalığı olan kişi, gerçeklikle bağlantı halindedir veya halüsinasyon veya sürekli paranoyaya maruz kalmaz ve konuşma kalıpları normal olmakla birlikte anlattıklarının takip edilmesi kolaydır. Şizoid kişilik hastalığı olan bir kişinin hastalığı gelişir ve yalnız kalma isteği açığa çıkarır, cinsel isteği ya çok azdır ya da hiç yoktur ve sosyal işaretler ve diğer etkileşimler bu kişinin kafasını karıştırabilir.
- Şizofreni spektrumunun bir parçası olsa da, bu şizofreni değildir. Şizofreni hastası için burada anlatılan yöntemler, şizoid kişilik hastalığı olan bir bireye
3 Şizofrenisi olan biriyle uğraştığınızı düşünmeyin. Kişi şizofreninin belirtilerini gösteriyor olsa bile, otomatik olarak şizofreni olduğunu düşünmeyin. Karşınızdaki kişinin şizofreni olup olmadığını kesinlikle yanlış anlamak istemezsiniz.
- Eğer emin değilseniz, söz konusu kişinin ailesine ve arkadaşlarına sormaya çalışın.
- “Yanlış bir şey söylemediğimden veya yanlış bir şey yapmadığımdan emin olmak istiyorum, bu yüzden sormak istedim: X’in zihinsel bir hastalığı var mı, belki de şizofreni ? Eğer yanılıyorsam çok üzgünüm, sadece bazı semptomların olduğunu ve ona saygılı bir şekilde davrandığımdan emin olmak istiyorum.” Gibi bir şey söyleyerek nazik bir biçimde davranın.
4 Empatik bir bakış açısı edinin. Şizofreni belirtileri hakkında bilgi edindikten sonra, bu zayıflatıcı rahatsızlıktan muzdarip bireye adım atmak için elinizden geleni yapın. Kişinin bakış açısını, empati ya da bilişsel empati ile alması, başarılı ilişkilerdeki kilit faktördür. Çünkü kişinin yargısal olmaması, daha sabırlı olmasını ve diğer kişinin ihtiyaçlarının daha iyi anlaşılmasını sağlar.
- Şizofreninin bazı belirtilerini hayal etmek zor da olsa, aklınızın kontrolünüzün dışına çıkmasının, ve bu kontrol kaybının farkında olmamanın veya gerçekliği tam olarak kavrayamamanın nasıl bir şey olduğunu hayal edebilirsiniz.
Kaynak
- http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/schizophrenia/symptoms-causes/dxc-20253198
- http://www.wikihow.com/Talk-to-a-Schizophrenic
- https://psychcentral.com/disorders/schizophrenia/living-with-schizophrenia/
Uğur Kuzak