Tuz giderme, tuzlu sudan tuzun ayırılması işlemidir. İnsanlar tuzlu suyu güvenli bir şekilde içemezler. Eğer bu yapılırsa muhtemelen hasta olursunuz. Tuzun sudan ayırılmasına yönelik basit yöntemlerin tümü, buharlaşma ve toplanma gibi temel bir ilkeyi takip etmektedir. Bu makale, tuzlu suyu kaynatmak ve buhar veya yoğunlaşmadan tatlı su toplamak için kullanılabilecek çeşitli yöntemleri ele almaktadır; ocak üstü yöntemi, hayatta kalma yöntemi ve gün ışığı yöntemi.
Bölüm1 : Bir tencere ve ocak kullanımı
1 Kapaklı geniş bir tencere ve boş bir içecek bardağı alın. Cam, yeteri miktarda temiz suyu tutacak kadar büyük olmalıdır.
- Camın kapağının tencerenin üzerine koyabileceğiniz kadar kısa olduğundan emin olun.
- Bazı cam türleri ısıya maruz kaldıklarında patlayabildiklerinden dolayı, bir Pyrex veya metal bardak açık ara en güvenlisidir. Plastik eriyebilir veya biçimi bozulabilir.
- Tencerenin ve kapağın bir ocak üzerinde kullanıma uygun olduğundan emin olun.
2 Tencereye yavaşça biraz tuzlu su dökün. Aşırı doldurmayın.
- Su seviyesi bardağın ağzına gelmeden önce iyice durun.
- Bu, kaynarken tuzlu suyun bardağın içine sıçramamasını sağlayacaktır.
- İçecek bardağınıza tuzlu su almaz istemezsiniz yoksa yeni yapılmış tatlı suyunuz kirlenmiş olur.
3 Tencere kapağını tencerenin üstüne ters gelecek şekilde yerleştirin. Bu yapılan işlem su buharının yoğunlaştıkça bardağın içine damlamasını sağlayacaktır.
- Tencere kapağını en yüksek noktaya yerleştirin ya da tutma yeri doğrudan camın üst tarafına bakmalıdır.
- Tencere kapağının, tencere kenarları boyunca iyi bir sızdırmazlık sağladığından emin olun.
- İyi bir mühür olmadan, çok fazla buhar kaçacak ve tatlı su buharı kaynağı azalacaktır.
4 Suyu yavaşça kaynatın. Suyu düşük ısıda yavaşça kaynatmak istersiniz.
- Şiddetli kaynatma, bardağın içine sıçrayarak içme suyunu kirletebilir.
- Çok fazla ısı bardağın kırılmasına neden olabilir.
- Eğer su hızlı ve şiddetli şekilde kaynarsa, bardak tencerenin merkezinden ve tencere kapağının sapından uzaklaşabilir.
5 Su yoğunlaşırken tencereyi izleyin. Su kaynamaya başladığında saf buhar olur ve içerisinde eriyen her şey geride kalır.
- Su buharlaştıkça, buhar halinde havada ve kapak yüzeyinde su damlaları olarak yoğunlaşır.
- Damlacıklar daha sonra en düşük noktaya (sap) doğru akar ve bardağın içerisine doğru damlarlar.
- Bu işlem muhtemelen 20 dakika veya daha fazla sürecektir.
6 Suyu içmeden önce biraz bekleyin. Bardak ve su çok sıcak olacaktır.
- Tencerenin içinde az miktarda tuzlu su kalmış olabilir, bu nedenle taze su bardağını çıkardığınızda tuzlu suyun temiz suya sıçramamasına dikkat edin.
- Bardak ve tatlı suyu tencereden çıkarırsanız bardak ve tatlı suyun daha hızlı soğuyacağını görebilirsiniz.
- Bardağı çıkardığınız zaman dikkat edin, böylece yanmazsınız. Çıkarmak için fırın eldiveni ya da pense kullanın.
Yöntem2 : Güneş Vasıtası ile Tuzdan Arındırma İşlemi Gerçekleştirme
1Tuzlu suyu boş bir kabın içerisinde biriktirin. Bu işlemi gerçekleştirirken kabın içerisini tam olarak doldurmamaya özen göstermelisiniz.
- Su kabının üst kısmında birkaç parmak boşluk bırakmalısınız. Ağzına kadar tuzlu su ile dolu bir kap tuzdan arındırılmış olan suyunuzun yeniden tuzlanmasına neden olabilir.
- Kullandığınız kabın su sızdırmaz olmasına da özen göstermelisiniz. Sızdırma meydana gelirse, buharlaşma işlemi gün yüzüne çıkmadan kabınızdan tuzlu suyun akıp gidebilir.
- Bu işlem sırasında güneşi bol gören bir alanı tercih etmeye özen göstermelisiniz. Yeterli güneş ışığı olması durumunda işlem yaklaşık olarak 3 saat içerisinde tamamlanabilir.
2Su dolu kabın içerisine boyutça ondan daha küçük olan bir kap daha yerleştirin. Bu işlemi gerçekleştirirken çok yavaş olmalısınız.
- Hızlı bir biçimde davranırsanız temiz suyu oluşturacağınız kabınızın içerisine tuzlu su damlayabilir ve bu şekilde işlem sekteye uğramış olur.
- Koyduğunuz ikinci kabın ağız kısmının suyun üzerinde kalması gerektiğinin farkında olmalısınız.
- Büyük kabın içerisine yerleştirdiğiniz küçük kabın kapsamına minik bir taş koyarak, küçük kabın sabit durmasını sağlayabilirsiniz.
3İki kabın da üzerini plastik bir jelatin ile kaplamalısınız. Plastik jelatinin ne çok sıkı ne de çok bol olmamasına özen göstermelisiniz.
- Bu işlem sırasında tuzlu su ile dolu olan kabın ağzının tam olarak plastik jelatin ile mühürlenmiş olmasına özen göstermelisiniz.
- Plastik jelatinleme işlemi sırasında damlatan herhangi bir bölge olursa buharlaşma esnasında tuzlu su ile tatlı su arasında karışma tehlikesi ortaya çıkabilir.
- Kullandığınız plastik jelatinin sağlam kaliteli marka olmasına özen gösterin. Bu şekilde olası yırtılma tehlikelerini de ortadan kaldırmış olursunuz.
4Plastik jelatinin tam orta bölgesine bir ağırlık veya taş yerleştirin. Ağırlığı tam olarak plastik kabın orta bölgesine yerleştirmeye de özen göstermelisiniz.
- Bu ağırlık sayesinde buharlaşan temiz suyun ikinci kabın içerisine damlamasını da sağlamış olursunuz.
- Kullandığınız ağırlığın plastiği yırtacak kadar ağır olmamasına da özen göstermelisiniz.
- İşleme devam etmeden önce ağırlığın plastik kabın tam olarak merkezinde olmasına özen göstermelisiniz.
5Plastik kabınızı yoğun bir biçimde güneş alan bir bölgeye yerleştirin. Bu işlem sırasında plastik kabın içerisindeki su buharlaşmaya başlayacaktır.
- Buharlaşma işlemi gerçekleştiği zaman tuzlu su tuzdan arınacak ve küçük plastik kabın içerisinde tatlı su birikmeye başlayacaktır.
- Kurduğunuz sistem sayesinde yavaş yavaş tatlı su elde etmeye başlayacaksınız.
- Tatlı su biriktirme işlemi birkaç saat sürecektir.
- Küçük kabın içerisinde biriken tatlı su tam olarak içilmeye hazır bir haldedir. Endişe etmeden suyu tüketebilirsiniz.
Kaynak:
- http://www.education.com/activity/article/Take_salt_out_of_salt_water/
- https://www.youtube.com/watch?v=tWkDoEPYWt8
- http://www.wikihow.com/Turn-Salt-Water-Into-Drinking-Water